Pandora - księżyc planety Polifem, znajdujący się w Alfa Centauri.
Pandora jest jednym z 14 księżyców planety Polifem, znajdującym się na orbicie Alfa Centauri A. Odległość od naszej planety, Ziemi, wynosi około 4,371 lat świetlnych. Podróż między tymi dwoma planetami przy użyciu pojazdu ZPZ ISV Venture Star trwa w przybliżeniu 6 lat.
Pandora bardzo przypomina Ziemię (te dwa ciała są niemal bliźniacze). Mimo to środowisko księżyca Polifema jest o wiele bardziej niebezpieczne i bardziej zdradzieckie niż na Ziemi. Jednak występują na obu planetach bardzo podobne stworzenia, jeżeli chodzi o wygląd, odżywianie się, polowanie, zwyczaje i rozmnażanie. Rośliny, choć z pozoru też podobne do naszych, bywają zupełnie inne. Zdecydowaną większość tutejszej flory stanowią rośliny kolorowe, bardzo rzadko spotykane naturalnie na Ziemi. Wiele z nich absorbuje trujące gazy z atmosfery, co znalazło powszechne zastosowanie na Ziemi (może się to okazać bardzo dla nas przydatne).
Na księżycu możemy spotkać piękne okazy natury, takie jak Kamienne Łuki, czyli wielkie, osiągające 500 metrów rozpiętości skały w tym właśnie kształcie oraz Góry Alleluja, czyli masywy przypominające ogromne głazy unoszące się tysiące metrów nad powierzchnią Pandory. Zapewnia to silne pole magnetyczne wytwarzane przez unobtanium oraz mała grawitacja tego egzoksiężyca.
Mimo tego, że pandorańska atmosfera zawiera podobne ilości tlenu w stosunku do Ziemi, nie sprzyja ludzkim płucom. Jest to spowodowane dużą ilością dwutlenku węgla oraz występowaniu siarkowodoru wyrzucanego przez wulkany. Pomocny staję się tu egzopak, który filtruje wdychane powietrze. Ponadto atmosfera na Pandorze zawiera ksenon, (ciężki gaz, który stanowi 5,5% objętości atmosfery) który odpowiedzialny jest za jej wysoką gęstość. Mimo tego, że powietrze na Pandorze jest gęstsze od ziemskiego, to ciśnienie na poziomie "0" jest niższe, ponieważ grawitacja na Pandorze jest o 1/5 słabsza niż na Ziemi.
Większa gęstość pandorańskiego powietrza oraz mniejsza grawitacja powodują, że wielu zwierzętom lata się trudniej, bo wolniej i jednocześnie wyżej, z powodu mniejszej grawitacji. Dlatego też latające stworzenia mają doskonałe przystosowania pozwalające na harmonijny lot. Zapewnia to przepływowy układ oddechowy, polegający na tym, że powietrze wlatuje przez otwory znajdujące się najczęściej na szyi i przelatuje przez puste w środku kości. Umożliwia to jednoczeście "przepływanie" w powietrzu podobnie jak rura płynąca w wodzie, bez niepotrzebnego tarcia oraz ochładzanie zmęczonych mięśni i ogrzanych kości.
Budowa geologiczna księżyca przypomina budowę Ziemi - Pandora posiada żelaziste, płynne jądro, umieszczone w samym środku kuli księżyca, plastyczny płaszcz i półsztywną skorupę. Powierzchnię pokrywają liczne morza i lądy, jeziora i wyspy oraz stawy i półwyspy. Zamieszkują ją liczne gatunki roślin i zwierząt, których zdecydowana większość stanowią organizmy drapieżne lub jadowite. Niewiele z nich są łagodne, lecz mimo to Na'vi bardzo często wykorzystują ich właściwości do codziennego życia. Pomimo tych cech Pandora bardziej przypomina Ziemię niż jej naturalnego satelitę, ponieważ jest ona właśnie księżycem.
Nawet z kosmosu można dostrzec piękną, zielono-niebieską, znajomą powierzchnię planety. Podobieństwo Pandory z Ziemią jest niemal doskonałe.
Potężnym źródłem energii są pływy powodowane przez sąsiednie księżyce. W związku z nimi dryf kontynentalny zachodzi z dużo większą prędkością a płyty tektoniczne częściej pękają, dlatego na Pandorze nie ma dużych kontynentów, za to aktywność geotermiczna i zjawiska wulkaniczne są intensywniejsze. Liczne gejzery i gorące źródła urozmaicają krajobraz. Często na Pandorze można zaobserwować tzw. burze magnetyczne, które przypominają łączenie dwóch linii elektrycznych. Odgłosy i światło są jednak podobne do burz występujących na Ziemi.
Płynne żelaziste jądro Pandory z okrężnymi prądami wytwarza dwubiegunowe pole magnetyczne. Głęboko pod powierzchnią gruntu znajdują się złoża unobtanium, które zwiększają natężenie pola setki razy, osłaniając Pandorę przed promieniowaniem kosmicznym i materią wyrzucaną z Alfa Centauri A.
Dzięki ogromnym złożom owego minerału na Pandorze można podziwiać takie dzieła księżycowej natury, jak Kamienne Łuki czy Góry Alleluja.
Jedynym znanym zasobem mineralnym jest unobtanium. To właśnie on jest powodem pojawienia się ludzi na księżycu.
Księżyc Polifema zamieszkują liczne zwierzęta. Niemal wszystkie zwierzęta lądowe posiadają po 6 kończyn oraz gruby, chitynowy pancerz. Cechą wspólną wszystkich zwierząt (oprócz owadów i ryb) są czułki służące do wiązania Tsaheylu, czyli neuronalnego łącza, pozwalającego na kontaktowanie się ze wszystkimi istotami. Większość, a nawet wszystkie sklasyfikowane gatunki posiadają zdolność świecenia w nocy. Ta cecha zresztą jest charakterystyczna nie tylko dla królestwa zwierząt, ale również roślin.
Znakomitą większość pandorańskiej fauny stanowią drapieżniki, takie jak Thanator lub Wężowilk, nawet małe owady, takie jak piekielna osa są bardzo jadowite i potrafią porządnie ukąsić. Lecz niektóre ze zwierząt tylko sprawiają wrażenie groźnych, lecz są roślinożercami lub niemal najdelikatniejszymi stworzeniami. Takimi zwierzętami są: Żądłonietoperz, który pomimo swoich ostrych zębów zjada wyłącznie owoce albo Sześcionóg, który wyglądem przypomina nasze jelenie czy sarny.
Na Pandorze występuje również szereg zwierząt latających, doskonale przystosowanych do tej czynności. Dla przykładu Zmora górska, Zmora leśna lub ogromny Leonopteriks Wielki; wszystkie mają przepływowy układ oddechowy, który pozwala im na chłodzenie zmęczonych mięśni oraz sunąć między cząsteczkami powietrza bez niepotrzebnego tarcia. Występują również zwierzęta wodne, jak na przykład Dinichtoid, wyglądem przypominający nasze ryby oraz owady: Arachnoid oraz świecące robaki, które są najczęściej spotykane na księżycu.
Warto wspomnieć, że stworzenia żyjące na księżycu są zazwyczaj o wiele większe od zwierząt bytujących na Ziemi. Przykładem tego mogą być m.in. Gromowół oraz Młotogłów Tytanoder. Oba te gatunki osiągają po kilka metrów wysokości i długości
Większość planety pokrywa bogata roślinność - wysokie lasy, gęsta zieleń oraz duże skupiska wodorostów na wodach. Dużo w pandorańskich roślin jest drapieżnych. Przykładem jest Kielisznik, który dzięki włoskom skierowanymi ku dołowi potrafi "połknąć" nawet człowieka.
Zdecydowana większość również absorbuje trujące gazy, pochodzące z atmosfery. Ta cecha znalazła swoje zastosowanie na Ziemi. Przykładem jest Lód na patyku, który gromadzi w sobie pandorańską plazmę, silnie promieniującą. Przez to ma kolory neonowe, które na Ziemi można zobaczyć tylko "sztucznie" wytworzone.
Istotna część pandorańskich roślin nie nadaje się do jedzenia ze względu na toksyczną zawartość, zaś niektóre potrafią wybuchnąć kwasem.
Rdzennymi mieszkańcami Pandory są inteligentni Na'vi, rasa bardzo podobna do ludzkiej. Różnicą jest 3-metrowy wzrost, kolor skóry, proporcje ciała, twarzy oraz obecność ogona i warkocza kryjącego skomplikowany system nerwowy. Mają zorganizowane społeczeństwo. To waleczne stworzenia, bardzo podobne do ziemskich Indian.



Fauna:

Anemonoid wodospadowy - dwumetrowy, bezkręgowy wodny stwór. Wykorzystując swoją silną bioluminescencję i mieniąc się miliardem pastelowych barw wabi mniejsze ryby, którymi się odżywia.



Arachnoid - pająkopodobny, jadowity gatunek. Jego jad jest nieszkodliwy dla większości pandorańskich zwierząt, dlatego archanoidy są płochliwe. Mimo to, bez podania antidotum, może zabić dziecko lub osobę starszą.
Archanoid wykorzystywany jest w Uniltaron. Przyszły wojownik zmusza archanoida do ukąszenia go, pijąc tym samym wywar ze świecących robaków. Połączenie to powoduje silne halucynacje, a także zmniejszenie bólu. Owe halucynacje wywołują u Na'vi wizje, które według wierzeń Na'vi przedstawiają mieszkańcom księżyca jego duchowe zwierzę oraz obraz przyszłości.
Skutecznym antidotum na ukąszenie jest wytwór z korzeni Oktofungusa.



Dinichtois - wbrew pozorom nie przypomina żadnej z ziemskich ryb. Ma gruby pancerz, dzięki czemu niełatwo go upolować i jest silniejszy niż inne pandorańskie ryby. Przez to może też bez problemu atakować. Ryba ma kształt owalny, a z przodu ogromne płetwy brzuszne. Kolor zazwyczaj jest czerwonawy z kolorowymi (pomarańczowymi, niebieskimi) pręgami. Ma bardzo przypominającą człowieka pseudotwarz, służącą do odstraszania potencjalnych agresorów.
Zamieszkuje pandoriańskie jeziora i muliste zbiorniki opadowe na nizinach.
Dinichtoidy są wyjątkowo zaciekłe. Naukowcy zaobserwowali, jak jeden z gromowołów został wciągnięty przez ich ławicę pod wodę. Mimo takiego niebezpieczeństwa, jest cenionym pożywieniem Na'vi. Konfrontacja z rybą to wśród nich dowód odwagi.
Poluje w nocy, wysyłając pulsujące błyski, które upodabniają go do mniejszych i bezpiecznych stworzeń, aby przywabić drapieżniki, które sam atakuje. Kontrolując świetlne wzory potrafi też wyglądać na większego i groźniejszego, aby się przed nimi obronić. Oprócz ryb żywi się również roślinami, opadłymi nasionami i strąkami. Dwoje wypukłych, czerwonych oczu widzi nawet w mętnej wodzie.
Poruszając dwiema płetwami dobiera odpowiedni kierunek, giętkie boki ciała służą za napęd. Może osiągać dużą prędkość przy pogoni lub ucieczce.
Na'vi czasami polują na tą rybę, głównie dlatego, że jest świetnym źródłem pożywienia, ale też aby dowieść swojej odwagi.
Ludzie nie wykorzystują ryb do konkretnych celów. Incydent z młodym gromowołem wciągniętym pod wodę przez ławicę zmartwił tylko ludzi. Gdyby ktoś przemycił kilka osobników na Ziemię, skutki tego mogłybybyć tragiczne.



Żródłó: Tekst - avatar wiki

Gromowół - to masywne, sześcionożne zwierzę wyposażone w róg, przypominające ziemskiego bawoła. Posiada słaby wzrok lecz znakomity słuch i węch (maks. do 3 km). Osiąga przeciętnie sześć metrów długości oraz cztery i pół metra wysokości. Samce są około piętnaście procent większe od samic. Umaszczenie skóry gromowoła przechodzi od idygo do pomarańczowego, a sam róg jest w kolorze czerwonym lub pomarańczowym przechodzącym w niebieskie żłobienia. Niewielka masa mózgu w stosunku do reszty ciała skutkuje bardzo opóźnionymi reakcjami. Na zadzie zwierzęcia znajdują się dwa kostne, okrągłe wypustki. Całe ciało zwierzęcia jest opancerzone, dlatego Na'vi trudno jest go upolować. Jedynym miejscem wrażliwym i jednocześnie powodującym śmierć, gdy strzała trafi, jest wylot oddechowy. Inną cechą odróżniającą gromowoła od innych zwierząt jest brak czułek, przez co Na'vi, nawet gdyby chcieli, nie mogliby nawiązać z nim Tsaheylu.
Gromowoły zamieszkują najczęściej obrzeża lasów przy dużym zbiorniku wodnym oraz lasy deszczowe. Żyją w dużych stadach. Rozmnażają się często, a potomstwo jest liczne, z racji tego, że zwierzęta padają często ofiarą innych.
Gromowoły reagują z opóźnieniem na bodźce, przez co drapieżnik, atakujący nagle, może ich dopaść. Znane są przypadki, kiedy gromowoły atakowały stada wężowilków czy zmor lub ławice ryb. Również Na'vi na niego polują. Wskazuje to więc na słabość gromowołów, przez co są podobne do żądłonietoperzy.
Odżywia się głównie trawą, ale nie pogardzi również grzybami oraz krzewami. Przede wszystkim uwielbia podziemne korzonki oraz bulwy odnajdywane dzięki znakomitemu węchowi, które wygrzebuje rogiem. Róg jest także używany do obrony oraz walk godowych samców. Gromowoły potrafią przypuścić zmasowany atak na drapieżniki, w wypadku zagrożenia lub przeważających sił drapieżników rzucają się do gromadnej ucieczki w kilku mniejszych grupkach. Gromowół jest gatunkiem stadnym, o silnym instynkcie terytorialnym.
Róg rosnący na głowie używany jest często jako ozdoby do domu, ale też do walki z drapieżnikami. Pancerz też jest prawdopodobnie używany do wyrobu twardszych ubrań. Ich znaczenie wśród mieszkańców objawia się, oprócz polowania na niego, ekspresją prezentowaną na swoich tkaninach, w malarstwie i w pieśniach. Jego wizerunek jest często umieszczany na tarczach bitewnych. Pieśni dotyczące gromowołów (Tarol'Tirol), a właściwie polowania na niego, są najczęściej śpiewane wspólnie po polowaniu, najbardziej znana to Pieśń łowiecka.



Jaszczurka wachlarzowa (łac. fanisaurus pennatus lub "skrzydlata jaszczurka wachlarzowa') - jest małym nocnym stworzeniem, które żyje na Pandorze. Zamieszkuje lasy kryjąc się w paprociach.
Gdy czegoś się przestraszy wyciąga skrzydło, które wyglądem przypomina wachlarz. Obracając nim może się unosić nad ziemią i poruszać. Ciało szkieletowate. Posiada świecące karmazynowe i purpurowe wypustki. Członki tego gada przypominają liście. Osiąga 45 centymetrów długości, gdy się rozwinie do 1 metra.
Nocny lądowy wszystkożerca. Jego pokarmem są drobne insekty i sok z roślin. Zazwyczaj żeruje stadnie.



Leonopteriks Wielki (w języku Na'vi Toruk, "Ostatni Cień") - jeden z największych drapieżników na Pandorze.
Jego łacińska nazwa Leonopteryx rex oznacza "skrzydlaty król lew" (od greckich słów: λέων leon - lew, πτέρυξ pteryx - skrzydło i łacińskiego słowa rex - król).
Nazwa Na'vi brzmi Toruk, czyli "ostatni cień".
Leonopteryx jest podobny do zmory górskiej lub leśnej, choć jest znacznie (około 2 razy od górskiej i 4 od leśnej) większy. Ma kolor szkarłatny, z czarnymi i żółtymi pręgami oraz podobnie jak inne latające stworzenia, opływowy kształt ciała. W odróżnieniu od zmor, Toruk posiada potężne szpony na spodniej części tułowia, przypominające szpony naszych ptaków, dwa grzebienie kostne na głowie (na górze i dole) koloru niebieskiego. Ów grzebień służy do rozpruwania brzucha ofiary oraz "koszenia" roślinności utrudniającej lot. Podobnie jak u zmory, błona rozciągająca się po bokach paszczy oraz ostre zęby skierowane ku przełykowi zapobiegają uciekaniu schwytanej ofiary (pokarmu).
Dwie pary oczu są małe i umieszczone w lekkich wgłębieniach w głowie, żeby nie wysuszały się na powietrzu. Ma rozdwojony ogon koloru niebieskiego, również takiego koloru ma język. Jego potężne szczęki są wystarczająco duże i silne, żeby przeciąć Zmorę Górską lub leśną w locie.
Skrzydła stworzenia mają dużą powierzchnię i mogą bez problemu unieść dużą masę zwierzęcia. Ich końcówki składają się w trzech oddzielnych, sitowatych membran, które się rozdzielają i służą jako hamulec bądź napęd lub mogą zachodzić na siebie, tworząc jednorodną powierzchnię i nie utrudniać lotu. Druga para skrzydeł jest mniejsza i pomaga w unoszeniu się w powietrzu. Ta siła jest potrzebna, ze względu na większą gęstość pandorańskiego powietrza. Leonopteriks oddycha i chłodzi swoje ciało bardzo efektywnie dzięki systemowi wentylacji "flow-thru". System ten polega na tym, że w czasie lotu powietrze wlatuje przez otwór oddechowy, a kości są w środku puste i dzięki temu powietrze chłodzi zmęczone i rozgrzane mięśnie. Tak jak w przypadku wielu innych zwierząt Pandory, kości Leonopteriksa są wzmocnione włóknem węglowym.
Oprócz tych przystosowań do lotu, możemy, podobnie jak u zmory, wymienić przystosowania do życia na lądzie. Długie, ostre pazury znajdujące się na czubku kończyn podtrzymujących skrzydła zwierzęcia, pomagają zawieszać się na skałach i innych skalnych terenach. Owe pazury oraz szpony umieszczone pomiędzy dwoma mniejszymi skrzydłami służą jako swego rodzaju nogi. Skrzydła mogą się składać, żeby nie przeszkadzać w poruszaniu się, dzięki ruchomym membranom.
Leonopteryx odżywia się mniejszymi od siebie zwierzętami, takimi jak: zmora górska, zmora leśna, sześcionóg itd. Nie atakuje jednak kilka razy od siebie mniejszego Thanatora ze względu na jego równie wielkie niebezpieczeństwo co Toruk. Czasami atakuje też samotnych Na'vi, którzy czują przed nim lęk.
Samego leonopteriksa nic nie atakuje, ponieważ jest on prawdopodobnie największym i najgroźniejszym stworzeniem odkrytym na Pandorze. Większa jest tylko niesmaczna Medusa aerocoelenterates, lecz bardzo rzadko spotykana i jedzona w ostateczności.
Gniazda Leonopteriksów są bardzo trudne do odnalezienia, lecz kilka odkryto w Górach Alleluja.
Ten gatunek łączy się w pary na całe życie i rozmnaża raz na dwa lata. Potomstwo liczy zazwyczaj około jednego lub dwóch osobników. W powietrzu porusza się pojedynczo lub parami (gdy jest to para połączona Tsaheylu na całe życie), jak dotąd nie zaobserwowano większej grupy.
Leonopteriksy nie przepadają za innymi osobnikami swego gatunku. Grupa ludzi zaobserwowała kiedyś walkę między dwoma osobnikami, prawdopodobnie o samicę. Walka ta trwała 2 godziny, po czym zakończyła się śmiertelnym upadkiem obu bestii na ziemię.
Toruk jest jednym z podstawowych elementów Na'vi w ciągłości natury. Wzbudza powszechny lęk wszystkich klanów Na'vi. Dlatego też osoba, którą Toruk wybierze na swojego Makto, czyli jeźdźca, jest uznawana przez innych tubylców za potężną osobistość, posiadającą "władzę" nad wszystkimi Na'vi na całej Pandorze. Według wierzeń mieszkańców księżyca, sama Eywa wybiera jednego z ludzi na Toruk Makto, najczęściej podczas okresu Wielkiego Smutku. Taka sytuacja nie zdarza się jednak często, do tej pory miała miejsce zaledwie 6 razy od czasu Pierwszych Pieśni. Znanymi Toruk Makto byli: prapradziadek Neytiri oraz Jake Sully.
Brutalne piękno i szlachetność Toruka nadały mu centralne miejsce w tradycji i kulturze Na'vi. Jest czczony w tańcu, śpiewie i w posągach symbolizujących zarówno strach, jak i szacunek do tego stworzenia.





Żródłó: Tekst - avatar wiki

Medusa aerocoelenterates (w skrócie Aeromeduza) - duży, latający drapieżnik zamieszkujący góry na całej Pandorze z wyjątkiem obszarów arktycznych. Żywi się drobnymi zwierzętami żyjącymi w niskim piętrze lasu. Czasem gdy nadarza się okazja zjada zwierzęta wielkości sześcionoga (Yerika) czy nawet jednego z nierozważnych Na'vi.
Wygląd tego stworzenia podobny jest do ziemskich Żeglarzy Portugalskich. Podczas okresu godowego całe niebo jest pokryte tymi stworzeniami.
Macki wytwarzają elektrowstrząsy, które są w stanie zabić nawet zmorę górska (Ikrana). Niekiedy zdarza się obserwować powietrzne bitwy pomiedzy Aeromeduzami i Zmorami. Na'Vi uważają to za jedne z najbardziej widowiskowych i groźnych zjawisk.



Mroczny koń - sześcionożne stworzenie, podobne do ziemskiego konia. Nieagresywne, w przeciwieństwie do Ikrana.
Stworzenie podobne jest do ziemskiego konia. Mroczny Koń ma 6 nóg, które są niezwykle silne i pokryte chityną. Nie można w przypadku tego stworzenia, wyraźnie odznaczyć kopyt. Skóra zwierzęcia jest pozbawiona sierści, podobnie jak inne pandoriańskie ssaki.
Mroczny Koń ma długą, podobną do ziemskich koni, szyję, jednak w przeciwieństwie do nich, zamiast grzywy, jest cieńsza warstwa samego pancerza. Zaś mała, długa głowa zakończona jest wąskim pyskiem z niewielkim otworem gębowym, natomiast w tylnej części jest przysłaniana przez warstwę pancerzyka.
Ciało jest pokryte jaskrawymi prążkami, przypominającymi paski zebry, zazwyczaj koloru niebieskiego. Znajdują się one w części grzbietowej. Również ogon zwierzęcia jest twardy, jednak nie pokryty pancerzem.
Zwierzę ma dwa czułki wyrastające po obu stronach na głowie, podobnie jak zmora górska i wiele innych stworzeń. Służą one głównie lokalizacji pożywienia, innych koni oraz porozumiewania się między sobą. Również dzięki czułkom Na'vi mogą zawiązywać Tsaheylu, aby dosiąść zwierzęcia.
Mroczny koń zamieszkuje pandorańskie lasy i trawiaste równiny, jednak dzięki pancerzowi i zmiennocieplności może się przystosować do każdego środowiska. Gdy zostanie udomowiony przez Na'vi, mieszka z Drzewie Domowym lub na polankach niedaleko niego.
Lądowy wszystkożerca. Długi pysk i język pozwala mu odżywiać się sokiem drzew i kwiatów, na przykład dzbanecznika końskiego. Nektar dzbanecznika jest ulubionym pożywieniem Mrocznego Konia. Czasem może zjadać też małe owady, na przykład Piekielne osy. Podczas żerowania czesto zapyla pandorańskie kwiaty.
Sześcionogi koń to szybki wierzchowiec, doskonale przystosowany do pandorańskiego środowiska, dlatego Na'vi tak chętnie ich dosiadają. By nawiązać z nim kontakt, Na'vi musi dosiąść konia i połączyć swój warkocz z jednym z czułków konia. Gdy połączenie jest nawiązane, jeździec może wydawać polecenia bezpośrednio przez Tsaheylu.
Nawiązanie Tsaheylu nie prowadzi do powstania więzi trwającej całe życie, dlatego też każdy tubylec może dosiadać dowolnego konia, nawet należącego do innego członka klanu.





Młotogłów Tytanoder (Angtsik) - Stosunkowo agresywny, największy lądowy roślinożerca Pandory. Polują na niego rdzenna ludzkość Pandory oraz Thanatory. Najsłabszym miejscem są jego wloty powietrza, podobnie jak u innych, grubopancernych zwierząt na Pandorze, na przykład Gromowół
Jak inne Pandorańskie stworzenia posiada sześć opancerzonych nóg. Całe ciało również pokryte jest grubym pancerzem, podobnie jak u Thanatora oraz Gromowoła. Pancerz ten jest podzielony na szerokie segmenty, żeby grzbiet można było zginać. Na grzbiecie znajduje się dodatkowa warstwa ostro zakończonego pancerza, przypominającego siodło wierzchowców. Na głowie znajduje się podłużny młot, również z grubą warstwą chityny (z której zbudowana jest w większości warstwa ochronna w postaci pancerza), przypominający głowę ziemskiego rekina młota. Dokładnie jest złożona z dwóch długich i szerokich kości, wystające poza głowę, a na każdej z nich znajduje się jedna para oczu (jedno duże i jedno małe). Czułki wyrastające z głowy są bardzo podobne do czułek innych stworzeń, lecz są one o wiele grubsze oraz twardsze i są skierowane lekko ku górze. Otwory oddechowe są umieszczone na szyi, tak jak u innych zwierząt Pandory.
Młotogłowy zamieszkują głównie otwarte stepy, lecz o wiele częściej można je spotkać w lasach deszczowych i tropikalnych.
Odżywiający się trawą. Egzystuje w stadach liczących od kilku do kilkunastu osobników, a młotokształtną głowę wykorzystuje w formie swojego rodzaju taranu. W szczególności gdy poczuje się zagrożony, to najpierw próbuje potencjalnego agresora odstraszyć za pomocą stroszenia płyt, po czym swoją młotokształtną głową taranuje otaczającą leśną roślinność, a następnie atakuje (szarża) bez wahania. Oczywiście za wyjątkiem sytuacji gdy jest sam (bardzo rzadko) lub w niewielkim stadzie i w szczególności w obecności jego największego wroga czyli polującego na nie Thanatora woli salwować się ucieczką.





Piekielna osa - szybki i niebezpieczny owad bagienny. Niewielkie gniazda w zwalonych, spróchniałych drzewach, przeważnie na terenach podmokłych w lasach deszczowych. W zależności od gatunku spotyka się ją prawie we wszystkich mikroklimatach Pandory, ponieważ osa wykazuje wiele przystosowań do środowiska zewnętrznego, podobnie jak Mroczny Koń lub inne owady.
Piekiela osa świeci w ciemnościach, dzięki czemu jest dobrze widoczna nocą. Jej ciało ma kolor pomarańczowy z czarnymi prążkami. Przypomina trochę ziemską osę, lecz jest wielkości wróbla. Podobnie jak inne pandorańskie zwierzęta, na 3 pary odnóży. Ma 2 rządła z tyłu, dwa z przodu i dwa mniejsze pod głowią. Owad posiada 13 centymetrowe skrzydełka, 2 pary złożonych oczu (podobnie jak ziemskie owady), precyzyjny organ węchowy umożliwiający mu odbieranie sygnałów biochemicznych oraz osobne czułki i twardy, chitynowy szkielet zewnętrzny. Oprócz tego posiada jeszcze "dziobek" do pobierania pokarmu na głowie.
Gatunek przeważnie odżywia się owocami, sokiem roślin lub padliną. Najprawdopodobniej zbiera nektar z dzbanecznika końskiego i zapyla go.
Zwykle bytuje samotnie, ale zanotowano przypadki rojenia się. Dzięki bardzo czułemu węchowi owad jest wstanie określić obiekty znajdujące się w pobliżu. Zagrożony, zmienia lot na nieprzewidywalny i przeważnie atakuje. Bardzo rzadko w ataku bierze udział cały rój. Gdy rój os czuje się w jakikolwiek sposób zagrożony, siada małymi grupkami (najczęściej po 5 osobników) na pniu drzewa, tworząc pięcioramienną gwiazdę. Przypomina to trochę kwiaty, dlatego osy są w takiej pozycji bezpieczne.
W aktach ZPZ jest zanotowanych kilka zgonów spowodowanych przez atak na człowieka właśnie przez piekielną osę. Zwierzęta te stanowią nieustanne i ogromne zagrożenie dla pracowników ZPZ, ponieważ mogą one dostać się do któregokolwiek z ich roboczych budynków, nie znajdując się z zasięgu automatycznych działek.



Żródłó: Tekst - avatar wiki

Procak - zwierzę zamieszkujące lasy deszczowe. Jest to najdziwniejsze i najbardziej niebezpieczne stworzenie odkryte do tej pory na Pandorze.
Posiada muskularną szyję i trójkątną głowę z żądłem. W rzeczywistości głowa jest "dzieckiem" ciała i pozostaje w symbiotycznym związku z "matką", dopóki nie jest dość duża by latać. Oprócz tego zwierzę posiada 6 kończyn, podobnie jak inne pandorańskie zwierzęta. Szyja ma łukowaty kształt, jest długa. Ciało ma kolot czerwonawy lub żółty. Procak jest trochę podobny do ziemskiego bociana, gdyby spojrzeć na szyję, głowę i nogi.
W gruczołach przyżądłowych wytwarzana jest neurotoksyna, za pomocą której zwierzę może polować i zabijać swoje ofiary. Stanowi ogromne zagrożenie zarówno dla ziemian skolonizowanych na księżycu, jak i ich rdzennych mieszkańców.
Procak jest drapieżnikiem lądowym, mięsożercą. Do jego podstawowego pożywienia należą Sześcionogi, ale poluje też czasem na nieco większe zwierzęta. Może też atakować wężowilki lub samych Na'vi.
Podczas polowania głowa Procaka odczepia się i leci w stronę zdobyczy jak samonaprowadzający, jadowity pocisk. Gdy pochwyci ofiarę, wydaje z siebie serię wysokich pisków. Owe sygnały pozwalają ciału zlokalizować głowę i ruszyć w jej stronę. Gdy Procak zaspokoi swój głód, jego szyja zgina się, a sieć włosowatych czułków na nowo łączy głowę z ciałem.
Na'vi czasami wykorzystują głowę procaka, jeszcze nasączoną neurotoksynami, jako skutecznej broni w walce lub polowaniu.





Prolemur - stadny, łagodny, zwinie poruszający się w koronach drzew owocożerca, w dużej mierze przypominający ziemskie małpy wąskonose oraz lotopałankowe zwierzęta. Padają ofiarą większych drapieżników takich jak węzowilk lub ikran. Zamieszkują korony drzew w lesie deszczowym.
Podobna do ziemskich małp wąskonosych czaszka z małymi nozdrzami w dobrze widocznym nosem. Pysk wyposażony w wybitnie ostre zęby oraz rozdwojoną górną szczękę. Dwoje szybkich, dużych przypominających lornetki, czułe oczy oraz niezależnie poruszające się uszy umożliwiające stereofoniczne słyszenie.Pomiędzy przedramionami, a udami po obu stronach ciała posiadają fałdy skórne podobne do tych posiadanych przez ziemskich lotopałankowatych zwierząt. Puste kości oraz chropowate mięśnie powodują iż największe zwierze nie waży więcej niż sześć kilogramów. Każde z dwóch przedramion w obrębie łokcia rozdziela się na kolejne dwie kończyny zakończone dwoma palcami. Pierwszy składa się z czterech stawów i jest zakończonym paznokciem podobnym do ludzkiego, a drugi dwustawowym kciukiem.
Samica może być trzykrotnie w ciągu roku w rui. Żyje i żeruje w dużych stadach. Głównie odżywiają się owocami lasu deszczowego, ale nie pogardzą również owadami. Dzięki fałdom skórnym jest w stanie przeskoczyć w locie opadającym odległość sięgającą dwunastu metrów. Wybitnie sprawny wzrok oraz chwytny kciuk w czterech kończynach pozwalających na szybsze niż biegnący człowiek przeskakiwanie z gałęzi na gałąź. W celu określenia hierarchii w stadzie dochodzi do sporadycznych kłótni, które nigdy nie występują z sąsiednimi stadami. Zwyczaje godowe są podobne do ziemskich małp wąskonosych. Po na to mało troskliwie opiekują się swoim potomstwem.
Rdzenna społeczność Pandory dodaje ich podroby do swoich potraw.



Sześcionóg - błękitny jeleń o sześciu nogach. Sześcionóg ma niewielką stromą czaszkę przyozdobioną konstrukcją o jasnych kolorach, przypominającej wachlarz. Błona naciągnięta na dwóch cienkich kościach umieszczonych na głowie, czyli owy "wachlarz" może się składać, leżąc wtedy wzdłuż głowy do tyłu, lub rozkładać, przedstawiając piękne, ozdobne "uszy", które mogą wabić samicę lub odstraszać wroga dzięki wzorowi przypominającemu oczy dużego zwierzęcia. Zwierzę ma oczywiście czułki, podobnie jak inne gatunki, za pomocą których może tworzyć Tsaheylu. Sześcionóg ma dwie pary szeroko rozstawionych i dużych oczu.
Druga para znajduje się w górnej części głowy. Wydłużony pysk zwierzęcia jest zakończony małą nożycową szczęką z rozdwojoną wargą. Warga może być normalnie złożona lub rozwijać się ku górze. Gdy tak robi i rży przy tym, może to oznaczać, że jest zły lub czuje się zagrożony. "Broda" z cienkich błon skórnych zwisa pod szczęką, na całej długości szyi. Ma ona kolor jasnożółty. Wzdłuż grzbietu Sześcionga biegną dwie linie ciemnej i włosowatej szczeciny. Przypomina to końską (ziemskiego konia) grzywę. Zwierzę ma długą i cienką szyję, zaś jego cienkie nogi zakończone są okrągłymi kopytami. Ciało jest granatowe w biało-żółte pasy. Ogon jest krótki i ma kolor niebieski.
Sześcionóg zamieszkuje niemal wszystkie zakątki Pandory, przeważnie lasy deszczowe, sawanny, subarktycznie tundry oraz górskie rejony. Jest więc w tym podobny do naszych jeleni i reniferów.
Sześcionóg jest delikatnym roślinożercą. Żywi się głównie trawą oraz liścmi niskich drzew. Sam jest pożywieniem dla wielu drapieżników.
Sześcionóg to jedno z najpiękniejszych i najdelikatniejszych stworzeń na Pandorze. Jego wizerunek znajduje się na sztandarach wojennych wielu klanów Na'vi oraz często malowany jest na tarczach. Skóra zwierzęcia jest wykorzystywana do wyrobu zarówno instrumentów muzycznych, jak i odzież. Do tych celów wykorzystuje się również ozdobną błonę znajdującą się na szczycie czaszki. Włókna z jelita sześcionoga są używane do cięciw łuków.
Sześcionogi to stworzenia bardzo łagodne. Na'vi polują na nie z racji tego, że jest on bogatym źródłem pożywienia oraz ozdobnej skóry. Nie biegają zbyt szybko, jednak są bardzo zwinne, przez co są trudne do upolowania. Ze względu na liczebność oraz delikatność jest to zwierzę najczęściej spożywane przez inne.





Żródłó: Tekst - avatar wiki

Tapirus - zwierzę Pandory przypominające ziemskie Tapiry. W świecie pełnym drapieżników Tapirus stanowi bardzo łatwy łup.
Zwierzę jest obiektem żartów pracowników Piekielnych Wrót, pojawia się też w tamtejszym menu.
Tapirus nie jest wielkim zwierzęciem, a niektórzy Na'vi traktują go jak domowego pupila, podobnie jak żądłonietoperze. Trzymany jest na "smyczach" i karmiony roślinami. Nie wiadomo jednak, czy odgrywa jakiekolwiek znaczenie dla Na'vi.





Tetrapteron - niewielkich rozmiarów, długodystansowy, rybożerny drapieżnik podobny do flaminga. Bardzo stadne i towarzyskie oraz troskliwe dbające o potomstwo.
Siedliskiem jest górne piętro lasu przy terenach podmokłych rzek, jezior, a niekiedy oceanów.
Różnią się od ziemskiego flaminga posiadaniem półtora metrowych czterech skrzydeł. Szkielet zbudowany jest z wzmocnionych naturalnym węglowym kompozytem kośćmi. Dzięki rozdwojeniu ogona potrafi w pełni kontrolować swój środek ciężkości podczas polowania jak również lądowania. Posiada wyjątkowo wyostrzony wzrok (do 45 metrów) oraz możliwość latania przez niesamowicie długi czas (do 36 godzin). Żerowanie umożliwia mu długie gardło o dużym przełyku zakończony dziobem wyposażonym w ostre, wąskie, przezroczyste zęby.
Odmiana wodna różni się od leśnej dłuższymi nogami oraz dłuższą głową co pomaga mu w życiu i żerowaniu w swoim podmokłym środowisku.
Bardzo stadne i towarzyskie zwierzęta najdłużej i najtroskliwiej wychowuje swoje potomstwo.



Teylu - łatwy w hodowli, wysokobiałkowy pędrak, przypominający ziemską krewetkę królewską. Jest pierwotną postacią lokalnej stonogi, występuje w wybitnie dużych ilościach. Siedli się w wilgotnych i butwiejących resztkach roślin.
Ciało Teylu jest przeważnie krótsze niż osiem centymetrów, posiada sieć naczyń krwionośnych widoczną przez półprzezroczystą skórę.
Jest dla Na'vi bardzo bogatym źródłem białka, zaraz po gromowole i sześcionogu. Pieką go na patyku nad ogniskiem wraz z warzywami.



Thanator (Palulukannavi - suchousty, co przynosi strach) - bardzo zwinny drapieżnik lądowy, będący na szczycie piramidy pokarmowej. Jest nazywany również Królem Pandory. Ponoć wywodzi się od wężowilka.
Thanator jest jednym z największych (oprócz leonopteryksa) gatunków odkrytych jak do tej pory na Pandorze. Jego muskulatura jest wyraźna i imponująca. Zwierzę ma opancerzoną zarówno głowę, jak i resztę ciała. Kły, których drapieżnik ma 8, są niezwykle ostre, osiągają długość nawet 23 centymetrów. Wargi thanatora są ruchome i mają dodatkowe, mniejsze i cieńsze płyty, które mogą się podwijać i zwijać, żeby w pełni odsłonić swoje zęby.
W przeciwieństwie do innych zwierząt żyjących na księżycu thanator ma 10 "czułków" służących do odbierania boźdźców oraz łączenia się z innymi istotami. Prawdopodobnie z tego powodu thanator potrafi tak doskonale wyczuwać swoje ofiary (znane są przypadki, kiedy wyczuł zwierzę z odległości 13 km!). Oczy zwierzęcia nie są zbyt duże, mimo to świetnie widzi w ciemności. Jedynym wrażliwym na ostrzał broni Na'vi i ludzi miejscem jest wylot układu oddechowego, znajdujący się na szyi drapieżnika. Thanator ma ich kilka po każdej stronie, znów odróżniając się od innych zwierząt, które mają po jednym.
W części grzbietowej znajduje się aż 6 chitynowych płyt w części grzbietowej służących do odstraszania przeciwnika oraz wzmacniania detekcji ofiary. Podobnie jak reszta lądowych stworzeń thanator posiada 6 nóg, zakończonych dużymi i płaskimi łapami. Pazury są długie i niezwykle ostre, przypominają w tym trochę zęby zwierzęcia. Tylne łapy mają kształt podobny do łap ziemskich ssaków- w 3 miejscach są zagięte pod kątem prostym, a uda są szerokie. Ogon thanatora jest długi i spłaszczony, podobny do ogona ziemskiego bobra. Pokrywa go pancerz, dzięki czemu może on zadawać nim śmiertelne ciosy. Tak więc thanator jest doskonale przystosowany do ataków na inne zwierzęta, można ująć, że "ze wszystkich stron".
Thanator jest drapieżnikiem i niezwykle dokładnie strzeże swojego terytorium, które może obejmować nawet 300 km kwadratowych. Gdy wyczuje ofiarę, najpierw zakrada się do niej, a potem zwinnymi i szybkimi ruchami atakuje. Biega bardzo szybko, przez co ofiara rzadko ma szanse ucieczki. Samego thanatora atakuje niewiele drapieżników, natomiast żaden nie zdoła go zabić. Nawet Na'vi, których znamy z odwagi, boją się tego zwierzęcia.
Głównym pożywieniem thanatora są sześcionogi, zmory leśne, prolemury lub inne, duże zwierzęta lądowe. Małych zazwyczaj nie atakuje, ponieważ, żeby się nasycić, potrzebuje dużej ilości pokarmu.
Thanator zamieszkuje lasy deszczowe. Zazwyczaj mieszka samotnie, lecz w okresie rozrodczym łączy się w parę z innym osobnikiem. Terytorium jednego Thanatora obejmuje około 300 km kwadratowych, i bardzo tego faktu pilnuje. Kiedy inny Thanator odważy się naruszyć jego terytorium, walczy on z nim. Wygrany zdobywa to terytorium, natomiast przegrany (jest zwykle bardzo ranny) zostaje zdany na pastwę losu, lub po prostu umiera.
Thanatora atakuje niewiele zwierząt, gdyż wszystkie się jego boją. Nawet żołnierze ZPZ, będący w kombinezonach PZM, mają małe szanse na przeżycie po spotkaniu z nim. Tylo doskonale wyszkolony marine SecOps czy doświadczony wojownik Na'vi mógłby go zabić, używając noża lub wyjątkowo wytrzymałej i ostrej strzały lub włóczni. Thanator ma tylko jedno wrażliwe na ostrzał miejsce - wylot układu oddechowego, a na brzuchu grubość pancerza jest nieco mniejsza, przez do można wbić tam nóż.
Thanator budzi powszechny strach, nie pojawia się więc w żadnych dziełach (malarstwo, pieśni, tekstylia, broń, odzież) Na'vi. Według nich palulukan nie zasługuje na to.
Według informacji o Tsaheylu, czyli łącza pozwalającego na zdobycie więzi z innymi żywymi zwierzętami, Na'vi mógłby stać się jeźdźcem Thanatora (Palulukan makto). Taka sytuacja zdarzyła się w filmie, kiedy Neytiri po śmierci Seze zostaje zaskoczona przez Thanatora, który jednak nie chce jej zabić, lecz zostać jej wierzchowcem. Innym przykładem jest Able Ryder czy Hukato, członkowie klanu Tipani, którzy zostali jeźdźcami Thanatora. Takich Na'vi można porównywać do Toruk Makto, ponieważ okiełznali oni najgroźniejsze i największe zwierzę, a Thanatora można za takie uznać.
Na'vi używają zębów do wyrobu czółenka tkackiego.



Żródłó: Tekst - avatar wiki

Wężowilk (Nantang) - mięsożerca. Wężowilk ma gładką, błyszczącą, czarną, pozbawioną włosów skórę. Przez ciało biegną dwa pasy w kolorze niebieskim i czerwonym. Prawie nie świeci w nocy. Posiada jednometrową psią posturę i 6 łap z długimi palcami zakończonymi ostrymi pazurami. Ponadto ma niewielką paszczę z bardzo ostrymi zębami. Wargi mogą podwijać się do tyłu, umożliwiając maksymalne wysunięcie zębów. Ogon zwierzęcia jest długi i cienki, na końcu jednak jest zakończony twardą, grubszą skórą, która służy do uderzania w ofiarę. Podobnie jak reszta pandorańskich stworzeń, ma dwa czułki wyrastające z głowy. Sądząc po anatomii, prawdopodobnie wężowilk jest ewolucyjnym kuzynem Thanatora.
Wężowilk jest groźnym drapieżcą. Często padałby ofiarą nieco większych zwierząt, nawet zmor, gdyby nie fakt, że wężowilki zazwyczaj bytują w stadach. Polują na sześcionogi, zmory, czasem nawet na kilkanaście razy większe od nich gromowoły. Nie pogardzą również mniejszymi zwierzętami, takimi jak prolemur lub małe, podobne do naszych, ptaki.
Wężowilki poruszają się zazwyczaj w wielkich stadach, podobnie jak współczesne hieny czy likaony. Czasami dzielą się na mniejsze grupy lub na pojedyncze osobniki, aby zwabić drapieżniki. Gdy zaatakuje on jednego wężowilka, reszta natychmiast rusza w jego stronę i atakuje napastnika. Zwierzęta polują nocą, w stadach liczących kilkanaście osobników. Gdy rozmnażają się, mają liczne potomstwo, liczące nawet kilka/kilkanaście małych osobników.





Zmora - latający drapieżnik Pandory. Wyróżniamy: zmorę górską oraz zmorę leśną.
Zmora górska oraz zmora leśna to w zasadzie dwa, identyczne stworzenia, tylko ta pierwsza jest dwa razy większa od drugiej. Z tego względu ich anatomia również jest taka sama.
Ciało zmory może mieć dowolny kolor, zazwyczaj jednak jest zapełniona różnokolorowymi, skomplikowanymi wzorkami. Pokryta jest drobnymi łuskami, podobnymi, jak w przypadku naszych ziemskich gadów. Zwierzę jest pozbawione piór oraz sierści, w przeciwieństwie do ziemskich latających stworzeń. Powoduje to mniejsze tarcie o cząsteczki powietrza podczas lotu. Ciało ma oczywiście opływowy kształt, co możemy zaobserwować u wszystkich znanych nam stworzeń powietrznych (pandoriańskich oraz ziemskich). Zaczyna się wąskim, trójkątnym grzebieniem umieszczonym w dolnej części głowy, a kończy na rozkładanym ogonie.
Duże, cienkie i błoniaste skrzydła mogą bez problemu unosić dość dużą masę ciała. Zakończone są trzema oddzielnymi, błoniastymi, sitowatymi i przezroczystymi membranami, które mogą służyć jako sitowate płaty nośne lub tworzyć jednorodną powierzchnię. Skrzydła są podtrzymywane przez silnie umięśnione kończyny. Na ich końcu znajdują się końcówi przypominające łapy ziemskich zwierząt. Zakończone one są pazurami. Tak samo jest w przypadku skrzydeł ogonowych (mniejszych).
Ogon zwierzęcia, jak już zostało wspomniane, ma rozdwajaną końcówkę, dzięki czemu może ono w sposób doskonały kontrolować swój lot oraz równowagę w czasie jego trwania. Również on jest silnie umięśniony, mimo, że zmora nie wykonuje nim zbyt wielu ruchów. Oczy zwierzęcia znajdują się w delikatnych wgłębieniach, dzięki czemu nie nawiewa do nich zbyyt dużo powietrza.
Dzięki przepływowemu układowi oddechowemu zmora może chłodzić swoje zmęczone ruchem kości i mięśnie. Powietrze wlatuje przez otwory umieszczone w okolicach szyi zwierzęcia i przelatuje przez prawie puste w środku kości. Przelatuje ono przez całe ciało, cały czas wymieniając się z nowo wlatującym. Całe ciało jest silnie umięśnione, dzięki czemu zwierzę z dużą siłą macha skrzydłami. Oprócz przystosowań do lotu, możemy też wyróżnić przystosowania do lądu. Silne "łapy" pozwalają zwierzęciu chodzić po lądzie, jak i też wspinać się i wisieć na pionowych i stromych skałach. Układ kostny podtrzymujący skrzydła może się tak składać, że nie przeszkadzają one w poruszaniu się. Grzebień, znajdujący się na dolnej części głowy, ułatwia rozpruwanie brzucha ofiary. Ostre niczym obsydian zęby są skierowane ku przełykowi, żeby pokarm nie mógł się wydostać. W tym pomagają też błony rozciągające się po bokach paszczy, gdy ta się otwiera.
Zarówno zmora leśna, jak i zmora górska jest drapieżnikiem. Poluje na takie zwierzęta, jak: sześcionóg, prolemur lub małe ptaki.
Kształt ciała jest opływowy, zaczyna się wąskim grzebieniem umieszczonym na spodniej części głowy, a kończy na wąskim ogonie. Skóra jest gładka, pozbawiona włosów i pokryta drobnymi łuskami, co zapobiega tarciu o cząsteczki powietrza. Wszystkie części ciała są gładkie i nie mają wypukłych elementów, które mogłyby przeszkadzać Zmorze w locie. Czułki zwierzęcia leżą równolegle wzdłuż ciała. Po kształcie szczęk i ciała zwierzęcia, można stwierdzić, że Zmora wyewoluowała ze stworzeń morskich, takich jak ryby. Ogon zwierzęcia jest długi i ma rozdwajaną końcówkę, dzięki czemu może w doskonały sposób kontrolować swój lot oraz równowagę.
Skrzydła stworzenia są duże w stosunku do ciała, dzięki czemu łatwiej jest im unieść niekiedy dużą masę zwierzęcia. Są też cienkie, żeby nie zwiększać całej masy zmory. Podobnie jak inne pandorańskie latające stworzenia, zmora ma aż dwie pary skrzydeł, co pozwala jej łatwiej latać wśród gęstego powietrza. Ich końcówki składają się z trzech oddzielnych, żebrowanych membran, które mogą się rozdzielać i służyć za sitowate płaty nośne lub też zachodzić na siebie, tworząc jednorodną powierzchnię. Sprawia to, że zwierzę lata wolniej, więc musi wykonywać silniejsze ruchy skrzydeł, ale zarazem nadaje to też ciału zwierzęcia większy pęd. Niska grawitacja utrzymuje zwierzę na stałej wysokości.
Intensywne ciepło, wytwarzane przez mięśnie zwierzęcia, odprowadzane jest poprzez układ oddechowy. Powietrze wlatuje przez wloty na szyi zmory górskiej i przepływa przez puste wewnątrz, wzmocnione naturalnie syntetyzowanym w organizmie włóknem węglowym kości, chłodząc intensywnie pracujące mięśnie zwierzęcia. Zmora, podobnie jak większość stworzeń pandorańskich, oddycha przez wloty na szyi. Nie ma za to otworów, jak u nas, na pysku.
Oprócz przystosowań do lotu mozna też wymienić przystosowania do życia na lądzie. Pomimo budowy zwierzęcia jako latającego, czyli skrzydeł itp., można dostrzeć budowę kostną zwierzęcia. Skrzydła przednie i tylne są podtrzymywane przez kończyny zakończone pseudołapami. Te swego rodzaju pseudołapy, wystające poza powierzchnię skrzydeł, mają pazury, za pomocą których zmory górskie mogą zawieszać się na skałach, natomiast na tylnych kończynach mogą stać podobnie jak ludzie. Kości podtrzymujące skrzydła mają możliwość regulacji, która działa w ten sposób, że w czasie pobytu na lądzie skrzydła są złożone i nie przeszkadzają Zmorze w poruszaniu się. Kończyny, przypominające nogi zwierząt lądowych - u zmory ledwo zauważalne - pozwala zwierzęciu poruszać się po ziemi.
Błona rozciągająca się po bocznych częściach szczęki Zmory zapobiega wyślizgiwaniu się pokarmu na zewnątrz. Gdy paszcza jest zamknięta, błonę osłaniają małe i cienkie kostne paski. Ostre zęby, przypominające obsydian, są zbudowane z włókien węglowych, podobnie jak reszta szkieletu. Są one skierowane ku przełykowi, żeby pokarm nie mógł się wydostać, a poruszać tylko w jednym kierunku.
Zmory mogą zamieszkiwać właściwie wszystkie środowiska Pandory, lecz najczęściej są to klimaty umiarkowane i tropikalne. Mieszkają, jak wskazuje ich nazwa, zazwyczaj w górach, na przykład Górach Alleluja. Często wieszają się na pionowych i stromych skałach za pomocą swoich pazurów.
Czasem, jak jest to w przypadku Wschodniego Morza, czyli tam, gdzie swoją siedzibę ma Klan znad Wschodniego Morza, skały tworzące pojedyncze góry wystają ponad powierzchnię wody. Tam też znajduje się siedlisko zmor górskich, choć kolonia liczy oczywiście o wiele mniej osobników niż w przypadku większych krain geograficznych. Zdarzają się też kolonie mieszczące się w takich górach, jakie my możemy spotkać na Ziemi, a nie typowe dla pandorańskiego terenu. Jednak takie siedliska tych zwierząt zdarzają się bardzo rzadko.
Ikrany łączą się w pary za pomocą Tsaheylu i zwyczajowo mają liczne potomstwo. Taka para zostaje ze sobą już na całe życie. Przeważnie kolor potomka zależy od koloru skóry jego rodziców, co wcale nie jest regułą, gdyż nie ma dwóch ikranów w takim samym kolorze ani z takim samym wzorem. Podobnie jak w przypadku Na'vi, ilość potomstwa jest regulowana przez Eywę. Jednak bez wątpienia kolonie zmor są o wiele liczniejsze niż wszystkich Na'vi żyjących w jednym klanie razem wziętych.
Zmora jest z natury drapieżnikiem lub padlinożercą. Gdy żyje na wolności, sama poluje na niewielkie zwierzęta, takie jak sześcionóg, prolemur czy małe ptaki. Czasem też odważa się atakować wężowilki, lecz nie jest to proste ani bezpieczne ze względu na fakt, że zwierzęta te zazwyczaj podróżują w stadach.
Gdy zmora jest udomowiona, również poluje, lecz o wiele częściej odżywia się zwierzętami żyjącymi na Drzewie Domu lub jest po prostu karmiona przez właściciela np. Teylu . Udomowiony ikran mieszka w koronie Drzewa Domu i nie powinien się oddalać, gdyby jeździec nagle go potrzebował.
Zmora zajmuje przedostatnie miejsce w łańcuchu pokarmowym, zaraz po Toruku i Thanatorze. Tylko te dwa drapieżniki atakują ikrana (choć Thanator robi to znacznie rzadziej, ponieważ zmora jest od niego około 2 razy większa). Pomimo tego faktu zmorę odważają się atakować wężowilki podróżujące w stadzie.
Mięso martwych (nieudomowionych) zmor jest czasami spożywane przez rdzennych mieszkańców księżyca.
Zmora jest jednym z dwóch zwierząt (obok Mrocznego konia) udomawianych przez Na'vi. Każdy młody wojownik, aby zostać Taronyu oraz jednym z "Ludzi" - czyli pełnoprawnym członkiem klanu - powinien zdobyć i zbratać się z własną zmorą. Aby tak się stało, taki wojownik (najczęściej w towarzystwie innych) wybiera się w Góry Alleluja i odbywa wędrówkę, która ma go zaprowadzić prosto do siedliska zmor. Często taka podróż może wynosić nawet kilka kilometrów. Trzeba wspinać się po lianach, skakać z góry na górę uważając, żeby nie spaść.
Gdy Na'vi dotrze do kolonii, musi wybrać (sercem) własną zmorę. Jeżeli okaże się, że i ona wybrała jego (objawia się to zazwyczaj usiłowaniem zabicia wojownika), łowca musi sprawnie owinąć bolę wokół pyska zwierzęcia. Wtedy zaczyna się walka prowadząca do zawiązania Tsaheylu, ponieważ więź ta zawierana jest na całe życie. Ikran za wszelką cenę próbuje zrzucić wojownika z grzbietu lub po prostu go zabić. Gdy wreszcie Tsaheylu zostanie zawiązane, odbywa się pierwszy lot łowcy z jego ikranem w celu umocnienia więzi. Poźniej zmora już zawsze jest do dyspozycji łowcy.





Świecące robaki (Eltungawng - Myślący robak) - bezkręgowiec odżywiający się szczątkami roślin pokrytymi grzybnią. Występuje w lasach deszczowych Pandory.
Jest to cylindryczny bezkręgowiec o intensywnej bioluminescencyjności, którego długość ciała waha się od 8 do 15 cm.
Na'vi wierzą, że świecące robaki są w stanie przekazać przyszłemu wojownikowi istotne informacje w czasie rytuału Uniltaron. Wykorzystują wtedy pochodzący z nich psychoaktywny alkaloid w połączeniu z z jadem Arachnoida.

Żądłonietoperz - niewielki latający drapieżnik. Posiada przezroczyste zęby, które są niezwykle ostre i mogą bez problemu zjadać szybko pokarm. Przednie skrzydła zwierzęcia są zakończone przezroczystą błonką, przypominając membrany skrzydeł zmor oraz Toruka. Tylne skrzydła są mniejsze, zakończone dość ostro.
Bioluminstencja ogranicza się do obrzeży tułowia oraz tychże skrzydeł. Ciało zwierzęcia ma zazwyczaj kolor fioletowy w kolorowe prążki. Może to być kolor niebieski, czerwony, pomarańczowy i inne. Żądłonietoperz ma dwie pary przezroczystych szponów, służących do obrony oraz łapania pokarmu.
Zwierzę prawdopodobnie jest spokrewnione ze zmorą (górską i leśną) oraz tetrapteronem i być może leonopterixem, ze względu na układ kostny w skrzydłach oraz ich przezroczyste błony na końcówkach.
Żądłonietoperze zamieszkują głównie lasy Pandory, natomiast gniazda zakładają w opuszczonych miejscach, gdzie mają dużo spokoju. Przykładem tego może być stadko żądłonietoperzy, która zamieszkała z opuszczonej Starej Szkole.
Żądłonietoperze jedzą właściwie wszystko, od leśnych owoców, przez małe gryzonie i ssaki, po większe zwierzęta, takie jak szseścionogi, gdy polują stadnie.
Z uwagi na niewielkich rozmiarów mózg, żądłonietoperze posiadają niską inteligencję oraz wybitnie słaby instynkt samozachowawczy, ograniczający się do stadnego polowania np. na młode sześcionogi. Potwierdzeniem tego jest fakt, że masowo wlatują pod ogień automatycznych działek strzelniczych strzegących kwater górniczych oraz łatwo padają ofiarą większych zwierząt, np. zmór. Mimo to potrafią instynktownie nawigować. Przez tą nieustanną rzeź wydawać by się mogło, że populacja żądłonietoperzy cały czas maleje. Jednak tak nie jest, bo wszechmogąca Eywa, strzegąca równowagi życia, sprawia, że zwierzęta rozmnażają się licznie i szybko i ich populacja utrzymuje się na stałym poziomie.
Wydaje się, że przez niezwykle ostre zęby i szpony żądłonietoperze wzbudzają ogólny strach. Jednak niektórzy z rdzennej społeczności Pandory traktują te zwierzęta jako jedzące z ręki, przysiadujące na ramieniu przydomowe maskotki, przywoływane klaskaniem języka.



Żródłó: Tekst - avatar wiki